Skarga do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu

Z uwagi na liczne, kierowane pod naszym adresem prośby, dotyczące kontroli poprawności oraz dopuszczalności skarg sporządzonych przez Skarżących na starych formularzach, zawiadamiamy, iż Europejski Trybunał Praw Człowieka wprowadził nowy, elektronicznie uzupełniany formularz. Każdy chcący wnieść skargę do ETPCz zobowiązany jest do wniesienia jej na aktualnym formularzu. Sam formularz liczy obecnie 11 stron i składa się z tabeli oraz ramek, ułatwiających jego wypełnienie. Formularz ten dostępny jest do pobrania na stronie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

UWAGA AKTUALIZACJA !!!
Z początkiem 2016 r. wprowadzony został zmodyfikowany wzór formularza skargi do ETPCz oznaczony symbolem (POL – 2016/1) i liczący 13 stron. Więcej na ten temat można przeczytać TUTAJ.

Od pewnego czasu daje się zauważyć coraz mniejsza pobłażliwość ze strony Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w przypadku wnoszenia skarg obarczonych brakami formalnymi. Przykładem mogą być tu skargi, do których nie dołączono wszelkich dokumentów niezbędnych do rozpoznania sprawy (np. brakuje uzasadnienia do wyroku sądowego). Niegdyś w takiej sytuacji Skarżący był informowany o tym, iż nie dołączył wszelkich niezbędnych dokumentów i najczęściej także informowany jakich dokumentów dokładnie brakuje. W szczególnych przypadkach gdy dokumenty te nie były wyszczególnione, wystarczyło zwrócić się z prośbą o ich wskazanie, która zwykle była uwzględniana i skutkowała udzieleniem stosownej informacji. Aktualnie Skarżący informowany jest jedynie o tym, iż nie dostarczył niezbędnych dokumentów, zaś prośby o ich wskazanie najczęściej pozostają bez jakiejkolwiek odpowiedzi. Wnoszącym skargi zalecamy więc bardzo skrupulatne gromadzenie materiału dowodowego, gdyż jego braki mogą uniemożliwić rozpoznanie wniesionej skargi. W razie jakichkolwiek wątpliwości zapraszamy do kontaktu celem uzyskania bezpłatnej pomocy prawnej w tym zakresie.

Coraz częściej otrzymujemy pytania, czy wraz z obszerniejszą skargą konieczne jest wniesienie także jej 10-stronicowego streszczenia. Otóż odpowiedź na to pytanie jest twierdząca. Streszczenie obszerniejszej skargi powinno być dołączone wraz z załącznikami już w momencie wnoszenia skargi. Warto także zasygnalizować już na wstępie, iż z uwagi na obszerną treści skargi, streszczenie takie zostało sporządzone i nadesłane wraz z nią.

Wiele osób zwraca się do nas z pytaniem, czy wniesienie skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka obarczone jest tzw. wymogiem adwokackim, a zatem czy skargę musi sporządzić, podpisać i wnieść fachowy pełnomocnik (adwokat lub radca prawny). Wszystkim zainteresowanym spieszymy z wyjaśnieniem, iż w chwili wnoszenia skargi do ETPCz nie ma wymogu adwokackiego. Skargę można zatem wnieść i podtrzymywać indywidualnie. Pamiętać należy jednak, iż w chwili tzw. notyfikacji skargi państwu-stronie, skarżący, który wniósł skargę samodzielnie, zostanie wezwany do ustanowienia pełnomocnika. Odstępstwa od tej reguły dotyczą skarg o charakterze powtarzalnym lub takich, które były już przedmiotem zainteresowania ETPCz. Warto mieć także na uwadze fakt, iż skarga aby mogła zostać przedstawiona państwu-stronie, musi zostać sporządzona w sposób poprawny (tj. musi być wolna od braków formalnych, a stawiane w niej zarzuty muszą dać pogodzić się z Konwencją lub jej protokołami dodatkowymi). Warto więc już na samym początku zadbać o to, aby skarga została sporządzona w sposób kwalifikujący ją do rozpoznania przez ETPCz. Mając na względzie statystyki z których wynika, iż przeszło 90% skarg indywidualnych zostaje odrzuconych przez ETPCz, warto zlecić sporządzenie skargi prawnikowi zajmującemu się problematyką ochrony praw człowieka na arenie międzynarodowej lub chociaż skorzystać z konsultacji z takowym.

W nawiązaniu do poprzedniej informacji dotyczącej częstszego występowania przez pełnomocników rządu z propozycją polubownego rozwiązania sporu w postępowaniu ugodowym, poprzedzającym merytoryczne rozpoznanie skargi przez Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu, coraz częściej pojawiają się pytania o sens zlecania sporządzenia skargi prawnikowi. Odpowiadając na wszelkie zadawane nam w tej kwestii pytania, pragniemy zwrócić uwagę osób zainteresowanych na to, iż chęć uczestniczenia w postępowaniu polubownym przez państwo-stronę jest zgłaszana dopiero po notyfikowaniu wniesionej skargi państwu przeciwko któremu jest ona skierowana. Warunkiem notyfikacji skargi, jest jednak wcześniejsze uznanie przez ETPCz, że skarga ta nie jest niedopuszczalna w świetle przepisów Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, a zatem musi ona zostać sporządzona w sposób poprawny merytorycznie i wolny od wszelkich braków formalnych. Mając niniejsze na względzie stwierdzić trzeba, iż sama tendencja do częstszego uczestniczenia w postępowaniu polubownym oraz proponowanie bardziej racjonalnych kwot tytułem odszkodowania lub zadośćuczynienia, nie przyczynia się do obniżenia wymogów stawianych skargom wnoszonym przez skarżących.

Tym razem kolejna dobra informacja dla wszystkich tych, którzy wnieśli skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu lub noszą się z zamiarem rychłego jej wniesienia. Otóż ostatnimi czasy zaobserwować można, pozytywną, aczkolwiek poniekąd wymuszoną przez ETPCz na rządzie RP praktykę, częstszego występowania z propozycją polubownego rozwiązania sporu i jednoczesnego proponowania wypłaty zadośćuczynień w coraz bardziej rozsądnych wysokościach. Warto przypomnieć, iż do pewnego czasu pełnomocnicy rządu RP szli w zaparte i nie uczestniczyli w procedurze polubownej, do której każdorazowo skłania strony ETPCz, nawet w takich sprawach, których z uwagi na utartą linię orzeczniczą państwo-strona wygrać nie mogło. W ostatnich miesiącach dało się co prawda zauważyć tendencję do częstszego występowania z propozycją ugodową, jednak proponowane kwoty, mające stanowić słuszne zadośćuczynienie, były zdecydowanie niższe od tych zasądzanych przez ETPCz, co zwykle zniechęcało skarżących do przyjmowania składanych im propozycji. Aktualnie ten pozytywny trend widoczny jest przede wszystkim w przypadku spraw o stosunkowo niewielkim stopniu skomplikowania, takich np. jak sprawy dotyczące przewlekłości postępowań. Warto jednak zauważyć, iż taka forma rozwiązania sporu pozwala zaoszczędzić sporo czasu, zważywszy iż w praktyce okres od wniesienia skargi do zawarcia ugody, potrafi być nawet o połowę krótszy od okresu niezbędnego do merytorycznego rozpoznania wniesionej skargi. Sytuacja ta powinna tym bardziej zachęcić osoby, których prawa gwarantowane Europejską Konwencją Praw Człowieka zostały naruszone, do wniesienia skargi do ETPCz.